وقتی مفصل بیش از دامنه حرکتی طبیعی خویش تحت فشار قرار می‌گیرد، آسیب رباط اتفاق می‌افتد. پارگی رباط ممکن است فقط از پارگی تعدادی از تارهای آن تا یک پارگی کامل ایجاد شده باشد. از نظر تعریف ، آن است که قستمی از رباط پاره شده ، ولی اندازه آن به حدی نیست که در استحکام مفصل تاثیر بگذارد و به سه نوع A ، B ، C تقسیم می‌شود.

وقتی مفصل بیش از دامنه حرکتی طبیعی خویش تحت فشار قرار می‌گیرد، آسیب رباط اتفاق می‌افتد. پارگی رباط ممکن است فقط از پارگی تعدادی از تارهای آن تا یک پارگی کامل ایجاد شده باشد. از نظر تعریف ، آن است که قستمی از رباط پاره شده ، ولی اندازه آن به حدی نیست که در استحکام مفصل تاثیر بگذارد و به سه نوع A ، B ، C تقسیم می‌شود.

آسیب های رباط به سه دسته مهم تقسیم می شوند :

در نوع A قسمتی از میانه رباط پاره می‌شود.
در نوع B قسمتی از محل چسبندگی رباط به استخوان کنده می‌شود.
در نوع C قسمتی از رباط از محل چسبندگی آن به استخوان با یک تکه استخوانی کنده می‌شود.
در پارگی کامل قسمت اعظم یا تمامی تارهای یک رباط دچار پارگی شده و مفصل مبتلا ، ثبات و استحکام خود را از دست داده است و به سه نوع A ، B ، C دیده می‌شود .
در نوع A رباط به طور کامل از وسط پاره شده و دو انتهای آن از یکدیگر دور می‌شوند.
در پارگی نسبی ممکن است فقط چند عدد از تارهای رباط پاره باشند که به آن درجه یک می‌گوییم یا تعداد بیشتری از تارها ، ولی کمتر از 50% تمام رباط دچار پارگی شده باشد که در این حالت نیز مفصل ثبات و استحکام داشته و درجه دو خفیف نامیده می‌شود. پارگی کامل حالتی است که یا بیشتر از 50% تارهای رباط پاره باشند که درجه دو شدید یا تمامی تارهای پاره شده باشند که درجه سه نامیده می‌شود.

آسیب دیگی های رباط در چه مفاصلی بیشتر اتفاق می افتد؟

آسیب دیدگی رباط‌های مفصلی در ورزش یک چیز معمولی است و اغلب در مفاصل مچ پا ، زانو ، آرنج ، مچ دست و شانه اتفاق می‌‌افتد. در تمامی موارد آسیب‌ دیدگی رباط ها، باید مفصل از نظر ثبات و استحکام معاینه شود.

در موارد حاد آسیب لیگامانی (رباط‌ ها) ورزشکار یا مربی باید انجام دهند چیست؟

کارهایی را که پزشک انجام می‌دهد به عبارت زیر است:
- انجام معاینات لازم جهت تعیین وضعیت ثبات و استحکام مفصل ، بخصوص در مورد مفصل زانو و انجام آتروسکوپی.در صورت درد شدید معاینات مربوطه باید تحت بیهوشی انجام شود.
- در صورت با ثبات بودن مفصل بسته به نوع ضایعه و نظر پزشک، ورزشهای حرکتی برای مفصل مربوطه شروع شده و یا از چند روز تا چند هفته را با بستن نوارهای چسب دار یا گچ گیری محافظت نماییم.
- در صورت بی ثبات بودن (unstable) تصمیم گرفته می‌شود که درمان غیرجراحی، شامل تمرینات حرکتی محافظت شده یا بستن با نوارهای چسب‌دار ، گچ‌گیری یا استفاده از بریس به مدت چهار تا شش هفته ، بسته به نوع ضایعه انجام شود و یا تصمیم به درمان جراحی برای مفصل مبتلا گرفته می‌شود.

توانبخشی وعلائم تشخیصی که نشان می دهد آسیب رباطی ایجاد شده است یا خیر کدامند ؟

- خونریزی که باعث ایجاد کبودی تورم و درد و حساسیت اطراف مفصل مربوطه می‌شود.
- خونریزی که باعث هماتوز (تجمع خون در مفصل) شود.
- درد هنگام حرکت دادن یا کار کشیدن از اندام مبتلا.
- بی ثباتی مفصل که بستگی به شدت آسیب‌دیدگی دارد.
در توانبخشی تمرینات عضلانی بطور فعال و حرکت درمانی از اهمیت زیادی برخوردار است و باید با همکاری ورزشکار ، مربی ، پزشک و فیزیوتراپیست انجام شود.

مدت زمان درمان آسیب های رباط

التیام رباط بعد از یک آسیب دیدگی احتیاج به زمان طولانی و معمولاً بیش از 4 الی 6 هفته دارد. در مرحله التیام نهایی باید رباط را تا حدودی توسط بانداژ ، یا استفاده از بریس محافظت نمود. تمرینات حرکتی زودرس برای بهبودی مفصل سودمند است ، ولی باید تحت مراقبت پزشک انجام شود.

گردآوری :
دکتر جمشید جهانی مسئول کمیته تحقیقات و پژوهش هیأت پزشکی ورزشی استان فارس